Kwica umugore n’umwana ni ikimenyetso ntakuka kigaragaza umugambi wo kuzimya umuryango: Min Prof Bayisenge

Mu gikorwa  cyo  kwibuka ku nshuro  ya 29 Jenoside yakorewe  Abatutsi mu 1994 cyabereye  mu murenge wa Bweramana mu karere ka Ruhango , hibukwa  abana  n’abagore  bishwe , Minisitiri  w’uburinganire n’iterambere  ry’umuryango Prof Bayisenge  Jeanette , yavuze  ko  kwica umugore n’umwana  ari ikimenyetso  ntakuka  , kigaragaza  umugambi  wo kuzimya  umuryango ukanawubuza  kuzongera  gushibuka.

Mu ijambo  rye Minisitiri Prof Bayisenge yavuze  ko kuba abicanyi baratangiye kwica  bakica  n’ibitambambuga  bitabarwanyaga, bakica  ba nyina ari ikimenyetso simusiga  cy’umugambi mubisha   bari bafite cyo kuzimya  burundu  uwitwaga umututsi wese.

Ati’’Uyu munsi by’umwihariko turibuka  abagore  n’abana, turabibuka  tuzirikana ubugome  ndengakamere  bwateguranywe  ndetse  bugakoranwa  Jenoside  yakorewe  Abatutsi, hagamijwe kurimbura ubuzima  bw’Abatutsi, uhereye ku mugore  we  soko y’ubuzima ,kuko  aratwita, akonsa  agatanga uburere bw’ibanze  ndetse no kugeza ku mpinja n’abato b’ubuzima  bw’ejo hazaza’’.

Yakomeje agira ati’’ Iyo turebye  abakoze Jenoside tubona ko  ingengabitekerezo  yayo  yigishijwe igihe kirekire, abantu batozwa urwango   ibi bituma  twibaza uruhare rwacu  nk’ababyeyi  mu gutoza  abato  babyiruka , mu gutuma  imiryango yacu iba isoko y’amahoro, iba isoko y’urukundo  kuko umuryango  niwo gicumbi cy’uburere n’indangagaciro zacu nk’abanyarwanda .’’

Ku itariki 20 Gicurasi 1994 nibwo  hishwe abagoe  n’abana basaga 475 , biciwe ahitwa  kuri Duwane mu nzu  yari iy’umuturage ubu ni mu kagari ka Murama umurenge  wa Bweramana mu karere ka Ruhango.

Mutonesha Leatitia umwe  mu baharokokeye  wari ufite imyaka 9 avuga  ko  abagore n’abana  bari bahungiye ku rusengero  rw’abadiventiste ubwo bari bamaze kuhicira abagabo  bahunze bahungiye muri iyi nzu bizeye umutekano  wari uhari, biturutse ku kuba hari umusirikare wari uhatuye afite imbunda .

Ati’’ Hano habaga umusirikare witwa Bandora yatorotse igisirikare aza kurinda umuryango we harimo n’umugore we wari umututsikazi. Rero abagore n’abana bahahungiraga bizeye umutekano  ku itariki ya 20 nibwo uwari Burugumesitiri Rutiganda Jean Damascène  yazanye  n’abasirikare bahagarikira  interahamwe abagore baricwa n’abana, abasirikare babahagarikiye babicira kuri iyi nzu.’’

Umuyobozi  w’akarere  ka  Ruhango  Habarurema  Valens avuga  ko  abagore  biciwe muri iyi nzu  yari iy’umuturage abagore  bahaza bizeye kuharindirwa.

 Ati’’ Baje  bizeye kuharindirwa  ariko bigizwemo uruhare n’uwari burugumesitiri wa Murama wazanye abajandarume n’abasirikare yari  afite kuri komini , iyi nzu iragotwa , abagore n’abana  barahicirwa bajugunywa  mu byobo  byari biyikijije byavagamo  amatafari  yo kubaka iyo nzu n’urugo rwayo . Kwibuka  abagore  n’abana  biciwe muri iyi nzu  no mu mpande zayo ni ukubaha  agaciro, n’imiryango  yabo yashoboye  kurokoka.’’

Akarere  ka   Ruhango  kari mu turere 3 ari two Karongi , Nyamagabe  na Ruhango  tugaragaramo imiryango  yazimye .Ku rwego  rw’Igihugu  imiryango  15593  yari igizwe  n’abantu 68.871 ni ukuvuga  abagore , abagabo n’abana bari bayigize  yose yarazimye.

Abagore n'abana basaga  475 biciwe muri iyi nzu  bashyinguye mu rwibutso rwa Nyanza. Iyi nzu  biciwemo  ikaba yaraguzwe n'akarere ikaba yaragizwe ikimenyetso  cy'amateka  ya Jenoside  yakorewe Abatutsi mu 1994.

Minisitiri w'uburinganire  n'iterambere ry'umuryango Prof Bayisenge Jeanette avuga ko  kwica umugore n'abana ari ikimenyetso  simusiga cyo gutsemba umuryango, ukawubuza kongera gushibuka

Guverineri  w'intara y'Amajyepfo Kayitesi  Alice ubwo yashyiraga indabo ku kimenyetso  cy'amateka  ahiciwe abagore n'abana basaga 475

Guverinieri  w'intara y'Amajyepfo  Kayitesi  Alice , Minisitiri Prof Bayisenge  n'umuyobozi  w'akarere ka Ruhango  Habarurema  Valens ubwo bunamiraga mu gikorwa  cyo kwibuka  abagore n'abana bishwe  muri Jenoside

Marie  Jeanne UWAMBAYINEMA /heza.rw