Umutangabuhamya mu rubanza rwa Kabuga, yagaragaje uko intwaro yaguze zicishijwe abatutsi muri Kibuye

Nyuma y'ikiruhuko cy'icyumweru, urubanza rwa  Kabuga  Félicien Kabuga  rwakomeje kuri uyu wa kabiri tariki ya 8 Ugushyingo 2022, urukiko rwagarutse  rwumva  umutangabuhamya wahawe izina rya KAB007, mu rwego  rwo kumurindira umutekano akaba yatangaga ubuhamya ari Arusha muri  Tanzaniya.

Kuva uru rubanza rwatangira  ku wa 29 Nzeri 2022, nibwo bwa  mbere muri  uru  rubanza  uregwa  Kabuga Félicien  agaragara mu rubanza.Mu iburanisha  ry’uyu munsi  ibyinshi  bikaba byabereye mu muhezo.

Mu ntangiriro, ubushinjacyaha bwavuze muri make amagambo umutangabuhamya yatanze mbere. Umutangabuhamya, wari interahamwe, yasobanuye ko igice cy ‘abasore ba MRND, JMRND cyabaye interahamwe mu Gushyingo 1991, maze mu 1993 bahabwa  imyitozo ya gisirikare , bahinduka umutwe w'ingabo, aho kurinda ngo bagabye igitero ku baturage.

Nk’uko uyu mutangabuhamya KAB007  yakomeje  abivuga, Kabuga   ngo yari umunyamuryango ukomeye wa MRND kandi atanga umwanya wo gukoreramo ku buntu mu nyubako ye i Kigali. Mu 1993 ngo yaguze imyenda y'interahamwe, maze ku ya 25 Mata 1994, Kabuga  ayobora inama yari yitabiriwe na Mathias Nyagasaza na Anatole Nsengiyumva. Muri iyo nama, nibwo yemeye kugura intwaro zo kurwanya umwanzi. Uyu mwanzi  ngo ntabwo yari FPR, ahubwo yari abatutsi.

Umutangabuhamya yakomeje avuga ko mu mpera za Gicurasi 1994, Karemera yatangaje ko intwaro zageze i Goma. Nyuma yibyo, umutangabuhamya yasobanuye ko amakamyo abiri (yanditseho izina rya KABUGA) yageze muri hoteri ya Merdien  i Gisenyi, hamwe na bisi.

Muri hoteri, Kabuga, Nsengiyumva na Karemera bari bahari bashimira bose.Umutangabuhamya asobanura ko intwaro zatanzwe na Kabuga zahawe interahamwe zabakoreshaga mu kwica abatutsi muri perefegitura ya Kibuye , kandi ko abantu batoraga intwaro i Goma bashyirwaho na Coloneli Anatole (birashoboka ko ari Anatole Nsengiyumva).

Ati’’Imodoka zagendaga imbere ya hoteri, abashoferi barahagarara baha impapuro Kabuga, hanyuma bakomeza berekeza mu kigo cya gisirikare.Nyuma yibyo, imwe mu makamyo yagiye kuri Sitade umuganda , aho bahaye intwaro abari barangije imyitozo ya gisirikare. Nari mpari maze abasirikare bato berekeza i Kigali izuba rirenze, abajyana n'imodoka ye.

Ubwunganizi bwabajije impamvu yabaherekeje, ariko umutangabuhamya ntiyashakaga gusubiza ku mugaragaro, atinya ko bamenyekana.

Urubanza  rwa  Félicien  Kabuga rwatangiye ku ya 29 Nzeri 2022, aregwa ibyaha  bitandatu, icyaha cya Jenoside, icyaha cyo gushishikariza  Jenoside mu buryo butaziguye kandi rusange, icyaha cy’ubugambanyi bwo gukora Jenoside n’ibyaha bitatu  byibasiye inyoko muntu ,harimo gutotezwa ku mpamvu za politiki, Gutsemba n’Ubwicanyi.

Ushinjwa ari mu cyumba cy'urukiko.

Mu ntangiriro, ubushinjacyaha bwavuze muri make amagambo umutangabuhamya yatanze mbere. Umutangabuhamya, wari interahamwe, yasobanuye ko igice cy '"abasore" ba MRND, JMRND cyabaye interahamwe mu Gushyingo 1991. Bahawe imyitozo ya gisirikare mu 1993 hanyuma bahinduka umutwe w'ingabo. Umutangabuhamya avuga ko, aho kurinda, bagabye igitero ku baturage. KABUGA yari umunyamuryango ukomeye wa MRND kandi atanga umwanya wo gukoreramo ku buntu mu nyubako ye i KIGALI maze mu 1993, agura kandi imyenda y'interahamwe. Ku ya 25 Mata 1994, KABUGA yayoboye inama yari yitabiriwe na Mathias NYAGASAZA na Anatole Nsengiyumva.

Muri iyo nama, KABUGA yemeye kugura intwaro zo kurwanya "umwanzi", nk'uko umutangabuhamya KAB007 abitangaza ngo ntabwo yari FPR, ahubwo yari abatutsi.

Mu mpera za Gicurasi 1994, Karemera yatangaje ko intwaro zageze muri GOMA. Nyuma yibyo, umutangabuhamya yasobanuye amakamyo abiri (yanditseho izina rya KABUGA) yageze muri hoteri ya MERIDIAN i GISENYI, hamwe na bisi. Muri hoteri, Kabuga, Nsengiyumva na Karemera bari bahari hamwe na KABUGA bashimira bose.

Umutangabuhamya asobanura ko intwaro zatanzwe na KABUGA zahawe interahamwe zabakoreshaga mu kwica abatutsi muri perefegitura ya KIBUYE kandi ko abantu batoraga intwaro muri Goma bashyirwaho na Coloneli ANATOLE (birashoboka ko ari Anatole Nsengiyumva.)

Imodoka zagendaga imbere ya hoteri, abashoferi barahagarara baha impapuro KABUGA, hanyuma bakomeza berekeza mu kigo cya gisirikare. Nyuma yibyo, imwe mu makamyo yagiye kuri Sitade UMUGANDA, aho bahaye intwaro abari barangije imyitozo ya gisirikare.

Umutangabuhamya yari ahari maze abasirikare bato berekeza i Kigali izuba rirenze, abajyana n'imodoka ye. Ubwunganizi bwabajije impamvu yabaherekeje, ariko umutangabuhamya ntiyashakaga gusubiza ku mugaragaro, atinya ko bamenyekana.

 UWAMBAYINEMA Marie Jeanne/heza.rw